Blog_het dagelijks leven van een vertaler

BLOG

Het dagelijks leven van een vertaler

Het beroep van vertaler is niet alledaags. Veel mensen weten wel wat een vertaler in grote lijnen doet, maar op welke manier ze het doen en hoe hun dagelijks leven er uitziet, blijft toch vaak onduidelijk. We willen jou in deze blog graag uitleggen wat een vertaler allemaal doet, wat er vaak wordt gevraagd aan een vertaler en welke mythes er bestaan rond het beroep.

We willen wel even op voorhand zeggen dat we niet alles over onze job kunnen vertellen, omdat er vaak een geheimhoudingsplicht geldt.

Here we go:

“Gebruiken jullie nog echte woordenboeken?” Hoewel in het verleden inderdaad beroep werd gedaan op de enorm omslachtige (en vooral dure) woordenboeken, is het beroep van vertaler het laatste decennium enorm veranderd. Er gebeurt niets meer op papier.

Ondanks hun charme, zijn papieren woordenboeken dus volledig verbannen, want de woordenboeken waarvoor je vandaag online licenties hebt, zijn over het algemeen kwalitatief zeer goed en kunnen makkelijk met elkaar worden vergeleken.

Maar hoe werkt een vertaler nu precies? Praktisch alles gebeurt in gespecialiseerde vertaalsoftwareprogramma’s als SDL Trados of Wordfast. Toen deze programma’s op de markt kwamen, betekende dit een doorbraak en een ware stap vooruit voor veel taalprofessionals. Om een heel groot misverstand uit de wereld te helpen: het gaat hier niet om machinevertalingen! Deze software helpt ons daarentegen vooral om consistente vertalingen neer te pennen met de correcte terminologie, die indien gewenst en bij grote projecten wordt afgetoetst met de klant.

Bij Square1Translations hebben we licenties voor de meest courante programma’s. Deze worden bovendien regelmatig vernieuwd.

Iets wat heel veel mensen vragen, is of het beroep van vertaler nog wel relevant is in deze hoogtechnologische tijd. Vraag je eender welke taalprofessional om zijn/haar mening, dan krijg je gegarandeerd en volmondig het volgende antwoord: JA.

Maar waarom niet gewoon alles doen met een machinevertaling, vraag je je af? Dat leggen we hieronder even uit. Neurale vertaalmachines (neuraal betekent op AI gebaseerd) zijn absoluut vooruitstrevend. Ze kunnen best wel accuraat zijn. Hoe werkt dit dan precies? Neurale vertaalmachines zijn opgebouwd uit onnoemelijk grote hoeveelheden goedgekeurde en accuraat vertaalde tekst.Door machine learning kan de machine deze teksten gebruiken als basis om zinnen te bouwen die lijken op die van echte mensen. Als echte mensen een zin/tekst vertalen in de machine, kunnen ze een aanpassing direct in het venster van de machine maken. Zo leert de machine uit zijn fouten en wordt hij “uit zichzelf” beter.

Hoewel het dus een absoluut handig en tijdbesparend hulpmiddeltje zou kunnen zijn, heeft het ook aanzienlijk wat minpuntjes. Zo zorgt deze technologie ervoor dat het menselijke aspect verloren kan gaan. Ten eerste: sommige vertalers nemen het zichzelf gemakkelijk en nemen een “robottekst” aan, waardoor het gevoel in een tekst kan verdwijnen. Ten tweede: er kunnen soms ook zeer heimelijke foutjes in sluipen, die moeilijk te herkennen zijn. Dat leidt tot ongemakkelijke situaties bij de klant. Een professionele hand is altijd vereist om alle fouten eruit te filteren. En ten derde: machinevertalingen zijn nooit helemaal vertrouwelijk. Om steeds nieuwe dingen bij te leren, moet een neurale vertaalmachine de zinnen opslaan op een server. In sommige situaties is dit niet geoorloofd door de klant.

Conclusie? Net zoals bij verschillende andere beroepen, gaat de vertaaltechnologie er ook op vooruit. Omdat teksten persoonlijk en menselijk zijn, is het in veel situaties toch nog belangrijk dat een mens de tekst schrijft, of toch tenminste aanpast naar een menselijk niveau. Vertaler blijft een essentieel beroep, hoe ver de technologie ook gaat vorderen. Geen enkele machine kan het gevoel, de nuance en de creativiteit van een mens evenaren. Een mens heeft net deze drie eigenschappen in zich, in tegenstelling tot een computer, die maar gewoon doet wat er gevraagd wordt.

Nog een vraag die vertalers veel te horen krijgen: “En hoe zit dat met die deadlines? Is dat niet stresserend?”.

Het is een feit dat vertalers rekening moeten houden met verschillende deadlines en dat het soms niet gemakkelijk is om alles netjes in de agenda te passen, maar het is niet zo extreem dan de meeste mensen denken. Veel klanten zijn erg redelijk en houden rekening met de drukte en de agenda van de vertaler. En dankzij ons flexibel en uitgebreid team, vinden we altijd wel een oplossing om de vertaling tijdig klaar te krijgen.

Of de job op zich stresserend is, laten we uiteraard in het midden. Iedereen gaat anders om met stress, en veel hangt af van de situatie.

Bovendien is bij Square1Translations de situatie qua werkverdeling redelijk uitzonderlijk, omdat we met een vertaalteam werken. Onze vertalers houden zich enkel bezig met vertalen, wat hun deskundigheid en professionaliteit alleen maar ten goede komt. De klanten kunnen dus absoluut profiteren van deze uitzonderlijke service, omdat hun tekst steeds bij de juiste taalprofessional terechtkomt.

“En welke talen doe jij dan?”, ook zo’n klassieker. Bij Square1Translations werken we met een vast team van 4 vertalers die Engelse, Franse, Spaanse en Duitse teksten vertalen naar het Nederlands. We werken enkel met native speakers van de doeltaal, want zo garanderen we de beste kwaliteit.

“Een tolk, is dat dan hetzelfde als een vertaler?” Nee, een tolk zet de gesproken doeltaal om in de gesproken brontaal, en een vertaler vertaalt geschreven teksten. Wist je trouwens dat er verschillende vormen van tolken zijn? Zo heb je conferentietolken, consecutief tolken, simultaantolken en fluistertolken. Bij Square1Translations bieden we al deze vormen van tolken aan. Bij tolken is het vooral belangrijk dat je ad rem kan reageren en onmiddellijk de juiste variant voor een woord of zin vindt in de andere taal. Het is aan de tolk, om hier creatief en toch correct mee om te gaan.

Om de kwaliteit van een vertaling te garanderen, wordt er beroep gedaan op een tweede vertaler om een tekst na te lezen. Dit wordt proeflezen (proofreading) genoemd. Een vertaling met een slechte kwaliteit kan namelijk levensgevaarlijk zijn, zeker in het technische of medische vakgebied. Stel je eens voor dat een paar getallen verkeerd zijn overgenomen in de gebruiksaanwijzing van een auto of in de bijsluiter van een medicament!

Een andere vraag die vaak wordt gesteld aan vertalers, is of ze zich niet afgezonderd van de wereld voelen. De vertaler wordt vaak gezien als een einzelgänger, zowel op professioneel als op privévlak. Deze mythe is volledig onjuist. Je kunt onmogelijk aan een vertaalopdracht beginnen als je niets van de wereld afweet en als je “onder een steen” leeft.

Een goede kennis van de wereld, van wat er leeft en wat de evoluties zijn in zowel de bron- als de doeltaal, is essentieel. Ook mensenkennis is belangrijk, want jouw woorden moeten andere mensen aanspreken. Een écht goede vertaler is een allrounder en weet van alles wel iets, en is meestal goed op de hoogte van wat er leeft in het vakgebied waarin hij/zij opdrachten maakt en actief is.

Of een vertaler privé een einzelgänger is? Bij ons hebben we alleszins een team van leuke en sociale mensen!

Zoals je ziet, is het beroep van vertaler misschien compleet anders dan je je had voorgesteld. Het is een enorm boeiend en leerrijk beroep, en je komt tijdens je werk enorm veel te weten van de wereld. Het geeft gigantisch veel voldoening om je zelfgeschreven teksten op een website of in een boekje te kunnen lezen, en de mensen verder te helpen die jouw teksten nodig hebben.